Bandırma-Erdek Rumlarının Tarihi ve Etnografyası

Lozan Mübadelesinden önce Kapıdağı’nın yerleşik halkı olan Erdek Rumları hakkında ilk bilimsel çalışmalar 1880’lerden itibaren Erdekli Dr. Konstantin S. Makris (1850-1920) tarafından başlatılmıştı. Çok yönlü bir insan olan K. S. Makris tıp eğitimi almasının yanı sıra yerel tarih ve etnografyaya da meraklı biriydi. 1920’de Bandırma’da hayata göz yumduğunda arkasında bölge Rumları hakkında el yazması halinde oldukça değerli materyaller bırakmıştı. Mübadeleden sonra Yunanistan’a giden büyük oğlu İppokratis K. Makris (1883-1967) babasının notlarını düzenleyerek ve güncelleyerek Mikrasiatika Khronika başta olmak üzere Marmarina Nea, Arkheologiki Efimerida gibi çeşitli dergilerde yayınlandı. Elinizdeki seçki İ. K. Makris’in babasının notlarından yola çıkarak derlediği, 1922 öncesi Kapıdağı Rumlarının günlük hayatını, geçim araçlarını, bayram ve yortularını, nişan ve düğün adetlerini, softa kültürlerini aktaran iki yazı ile kendisine ait arkeoloji denemesini içeriyor. İ. K. Makris okuyucuyu sadece kaybolmuş bir kültürle tanıştırmakla kalmıyor, modern Yunancanın farklı bir diyalektini konuşan Erdek Rumlarına ait sözcükler, deyimler, atasözleri vb. de yer vererek Anadolu Rumlarının kültürlerinin yeni nesillerce öğrenilmesini sağlıyor. Baba-oğul Makrislerin yazılarından yapılmış olan bu derleme ayrıca Anadolu Rumlarının tarihi, etnolojisi, dilleri üzerine çalışma yapmakta olan araştırmacılar için de birinci elden kaynak olma özelliği taşıyor.